Για το θάνατο του Christopher Hitchens

Την περασμένη Πέμπτη πέθανε ο Christopher Hitchens. Δεν «έφυγε για το τελευταίο του ταξίδι», δεν «κοιμήθηκε», δεν «αναπαύτηκε εν ειρήνη». Πέθανε. Και δεν του αξίζουν αυτοί οι ανόητοι μεταφυσικοί ευφημισμοί.

Αν και οι ρίζες της σκέψης του ήταν στην Αριστερά, ο πυρήνας του έργου του ήταν η εμμονή του ενάντια σε κάθε ολοκληρωτισμό. Κάτι που οι φίλοι του στο χώρο δεν του συγχώρησαν ποτέ. Ούτε στη Δεξιά όμως είχε πολλές συμπάθειες, για τον ίδιο ακριβώς λόγο. Ένας από τους πιο προβεβλημένους διανοούμενους της εποχής μας, και πιθανότατα ο καλύτερος μάστορας του λόγου, ο Hitchens υπήρξε ο σημαντικότερος μαχητής των τελευταίων χρόνων στον αγώνα για την ελευθερία της έκφρασης, ενάντια στο θρησκευτικό φονταμενταλισμό και υπέρ της ανοιχτής κοινωνίας.


Στο γραπτό του λόγο κατάφερε να συνδυάσει, όσο κανένας άλλος, το πάθος του για τη λογοτεχνία και την πολεμική πολιτική, την υψηλή λογοτεχνική αισθητική με το πολιτικό δοκίμιο. Για τις ρητορικές του ικανότητες, γράφει ο φίλος του Martin Amis:

[...], Christopher is one of the most terrifying rhetoricians that the world has yet seen. Lenin used to boast that his objective, in debate, was not rebuttal and then refutation: it was the "destruction" of his interlocutor. This isn't Christopher's policy – but it is his practice. Towards the very end of the last century, all the greatest chess players, including Garry Kasparov, began to succumb to a computer (named Deep Blue); I had the opportunity to ask two grandmasters to describe the Deep Blue experience, and they both said: "It's like a wall coming at you." In argument, Christopher is that wall. The prototype of Deep Blue was known as Deep Thought. And there's a case for calling Christopher Deep Speech. With his vast array of geohistorical references and precedents, he is almost Google-like; but Google (with, say, its 10 million "results" in 0.7 seconds) is something of an idiot savant, and Christopher's search engine is much more finely tuned. In debate, no matter what the motion, I would back him against Cicero, against Demosthenes. 

Ο Christopher Hitchens πέθανε. Οι θιασώτες των κάθε είδους ολοκληρωτισμών έχουν κάθε λόγο να χαίρονται. Οι ελεύθεροι πολίτες χάσαμε όμως μια αναντικατάστατη φωνή.

Υ.Γ. Διαβάστε αν θέλετε και το "Η Ώθηση της Ιστορίας" - ένα κείμενό μου για το τελευταίο βιβλίο του Hitchens που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό The Books’ Journal – Τεύχος 13, Νοέμβριος 2011.