Εναλλακτικά Σενάρια

Ο χώρος μιας εμπορικής έκθεσης μετατρέπεται κάθε χρόνο σε πεδίο πολιτικών εξαγγελιών και, πολύ συχνά, σε πεδίο μάχης στους δρόμους και τις πλατείες της πόλης. Η Θεσσαλονίκη, αντί να ζωντανεύει εμπορικά, να πανηγυρίζει την επιχειρηματικότητα και να χορεύει στους ρυθμούς της αγοράς, σέρνεται κάτω από την καταστροφική μανία συνδικάτων και δήθεν αγανακτισμένων πολιτών. Οπότε και το εύλογο ερώτημα: γιατί επιμένει η πολιτική ηγεσία του τόπου να νομιμοποιεί με την παρουσία της αυτή την παρακμή των βίαιων θεατρινισμών;
Το ευτυχές βέβαια είναι ότι τουλάχιστο ετούτη τη φορά ο πρωθυπουργός απέφυγε την εξαγγελία νέων παροχών κι επιδοτήσεων. Το δυστυχές όμως είναι ότι επέμεινε στην εξαγγελία μέτρων που θα έπρεπε ήδη από καιρό να είχαν υλοποιηθεί. Και το τραγικό, ότι οι έλληνες πολίτες είναι ξανά αναγκασμένοι να συνεισφέρουν «έκτακτα» αντισταθμίζοντας τις αποτυχίες του κρατικού μηχανισμού. (Θα πρέπει μάλλον να βρούμε το θάρρος και να αποδεχτούμε ότι αν ένα σενάριο επαναλαμβάνεται τακτικά δεν μπορεί να αποτελεί πλέον έκτατο φαινόμενο - θα ήταν πιο ειλικρινές να μιλάμε για την «τακτική εισφορά» του διμήνου.)


Είναι πλέον φανερό ότι η κυβέρνηση είναι ανίκανη να εφαρμόσει το Μνημόνιο. Είμαι βέβαιος ότι τμήμα της κυβερνητικής ομάδας είναι όντως προσηλωμένο στην απελευθέρωση της αγοράς, τη μείωση του κράτους και την αναδιοργάνωση του δημόσιου τομέα. Όσο κυλάει όμως πολύτιμος χρόνος, οι προθέσεις δεν είναι πια αρκετές. Οι ιδιωτικοποιήσεις που εξαγγέλθηκαν δεν έχουν ακόμη προχωρήσει, τα κλειστά επαγγέλματα δεν έχουν ακόμη ανοίξει πλήρως, οι συγχωνεύεις οργανισμών παραμένουν στο επίπεδο του σχεδιασμού. Δεν θα συμφωνήσω με τις φωνές που επιμένουν στις απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων, αλλά είναι κι εδώ απαραίτητος ο άμεσος εξορθολογισμός, η άρση της μονιμότητας και η αξιολόγηση. Κι αν η εργασιακή εφεδρεία αποτελεί μια κάποια λύση, κι αυτή παραμένει ακόμη στο επίπεδο των εξαγγελιών.

Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι δεν είναι ορατή και κάποια εναλλακτική λύση. Οι πολίτες, σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, φαίνεται να προτιμούν μια κυβέρνηση ΝΔ-ΛΑΟΣ. Θα αντικαταστήσουμε έτσι μια κυβέρνηση που δεν φαίνεται ικανή να εφαρμόσει τις δεσμεύσεις του Μνημονίου, με μια κυβέρνηση που δεν πιστεύει καν σε αυτές τις δεσμεύσεις. Δεν θα διαφωνήσω με το αίτημα του κ. Σαμαρά για μικρότερους φόρους. Η μείωση των φόρων ωστόσο δεν αρκεί για την απελευθέρωση της αγοράς, ούτε αποτελεί πανάκεια για την επαναφορά της οικονομίας σε πορεία ανάπτυξης. Στο ζήτημα των ταξί, για παράδειγμα, ο κ. Σαμαράς επιμένει στην επιβολή πληθυσμιακών κριτηρίων και συμπαρατάσσεται έτσι με ένα από τα πιο αντιδραστικά συνδικάτα της χώρας. Αν αυτό αποτελεί δείγμα του «μείγματος πολιτικής» που θα ακολουθήσει, δεν μας μένουν και πολλά περιθώρια αισιοδοξίας. Η συντηρητική σοσιαλδημοκρατία του κ. Σαμαρά, όσο χαμηλή κι αν είναι η φορολογία που τη συνοδεύει, δεν μπορεί παρά να μας επιστρέψει στα αδιέξοδα του παρελθόντος. 

Υπάρχει λύση; Μόνο ένας κυβερνητικός σχηματισμός, με τα υπάρχοντα πολιτικά κόμματα πάντα, θα μπορούσε να δικαιολογήσει μια κάποια αισιοδοξία: Το ΠΑΣΟΚ πρέπει να παραμείνει στην κυβέρνηση, αλλά με την προσθήκη της Δημοκρατικής Συμμαχίας και της Δημοκρατικής Αριστεράς. Από τη μία μεριά, η Δημοκρατική Αριστερά μπορεί να προσφέρει τη μεταρρυθμιστική ευελιξία που φαίνεται να λείπει από τα στελέχη του κυβερνώντος κόμματος. Κι από την άλλη, η Δημοκρατική Συμμαχία μπορεί να γίνει το αντίβαρο στο παραδοσιακό ΠΑΣΟΚ που ούτε πιστεύει, ούτε μπορεί να υποστηρίξει τις δεσμεύσεις του Μνημονίου. Ένα τέτοιο σενάριο είναι όμως εφικτό μονάχα αν οι πολίτες στηρίξουν και τα δύο αυτά πολιτικά κόμματα στις επόμενες εκλογές.