Καθώς κατεβαίνεις την İstiklal από την πλατεία Taxim προς τον πύργο του Γαλατά, απέναντι από την πρεσβεία της Σουηδίας – στο δεξί σου χέρι - θα βρεις ένα μικρό στενάκι που οδηγεί στο ‘soho’ της Ιστανμπούλ. Μια γειτονιά που, συνεπής με την παράδοση της πόλης, χωράει όλα τα χρώματα και τις γεύσεις του κόσμου. Από γεμιστά μύδια σε πάγκους στη μέση του δρόμου - για τους πιο τολμηρούς – μέχρι cocktails, long drinks και πίτσες – για τους πιο παραδοσιακούς τουρίστες, η πόλη λάμπει από την πολυπολιτισμική φιλοξενία της. Όπου ‘φιλοξενία’ δεν σημαίνει τυπική ευγένεια και απλή ανεκτικότητα (αξίες που έτσι κι αλλιώς δεν θα πρέπει να υποτιμούμε), αλλά πραγματική διάθεση των ντόπιων να σε κάνουν να αισθανθείς την πόλη σαν σπίτι σου και γίνεις κι εσύ κομμάτι της πολυφωνίας της.
Πίνοντας ένα εξαιρετικό daiquiri φράουλα σε ένα συμπαθητικότατο μπαράκι της γειτονιάς, η δυνατή φωνή μου προκάλεσε το ενδιαφέρον μιας παρέας ντόπιων από το δίπλα τραπέζι. - «Έλληνες;» - «Ναι, επισκέπτες. Είπαμε να συνδυάσουμε δουλειές με λιγάκι τουρισμό.» - «Εσείς δεν είστε τουρίστες εδώ, εδώ είναι το σπίτι σας», μας είπε ο ένας από τους δύο φίλους του διπλανού τραπεζιού. «Να περάσετε όμορφα στην Κωνσταντινούπολη (Konstantinoupole)», συμπλήρωσε ο φίλος του. Συνήθως ενοχλούμαι όταν άγνωστοι θέλουν να μου πιάσουν κουβέντα, και προσπαθώ σχεδόν πάντα να τους αποφύγω επιστρατεύοντας το υπεροπτικό μου βλέμμα και την τακτική της σιωπηρής αγένειας. Στη συγκεκριμένη όμως περίπτωση, αισθάνθηκα μονάχα τη διαχυτικότητα και την αθώα ευγένεια των συνομιλητών μου. Καμία ενόχληση, καμία αντίδραση. Ξεπερνώντας την επίσημη ονομασία της ‘Ιστανμπούλ’, και προφανώς και κάθε ίχνος εθνικιστικού κλισέ, το «have a nice time in Konstantinoupole» δεν είναι μια φράση τυπικής ευγένειας αλλά έκφραση βαθειάς φιλοξενίας.
Στην άλλη μεριά των συνόρων, και με αφορμή την επίσκεψη του Αρμένιου προέδρου, ο κ. Παπούλιας επέλεξε την πολιτική της αγένειας και της πρόκλησης: «Κατακρεουργηθήκαμε από τον ίδιο βάρβαρο», δήλωσε. Τι κρίμα να ακούγονται αυτά τα λόγια από τον πρώτο πολίτη της χώρας μου. Ποιός είναι ο βάρβαρος; Σε ποιόν αναφέρεται ο πρόεδρος της Δημοκρατίας; Στο στρατό μήπως της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, τον Κεμάλ, την σημερινή κυβέρνηση της Τουρκίας, όλους τους Τούρκους πολίτες; Γενικεύοντας αδιάκριτα και άδικα, ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, για να κολακεύσει μάλλον τον Αρμένιο ομόλογό του, κατέφυγε στο χειρότερο είδος ρατσισμού. (Θα απευθυνότανε με την ίδια ευκολία στον πρόεδρο του Ισραήλ αποκαλώντας τους Γερμανούς βαρβάρους;) Ωστόσο, κανείς δημοσιογράφος δεν καταδίκασε τη στάση του και κανένα πολιτικό κόμμα δεν τόλμησε να διαμαρτυρηθεί. Σε μια εποχή που η χώρα μας αναζητά συμμάχους, νέες αγορές και επιχειρηματική σταθερότητα με όλους τους γείτονές της, ο κ. Παπούλιας προτίμησε τη ρητορική της απλούστευσης. Το μόνο βέβαια το οποίο δεν μπορούμε να του καταλογίσουμε είναι έλλειψη συνέπειας.
Κι ενώ η χώρα μας ακόμη παλεύει με τις συνέπειες του σπάταλου παρελθόντος μας, η Τουρκία είναι από τις λίγες χώρες που έχουν καταφέρει να ξεπεράσουν με επιτυχία την οικονομική κρίση. Το ΑΕΠ της οικονομίας της, από το -4.9% του 2009 βρίσκεται σήμερα σε ρυθμούς ανάπτυξης που ξεπερνούν το 10%! Ακολουθώντας τις συμβουλές του ΔΝΤ και με το βλέμμα στραμμένο στη Δύση, αλλά και στην Ανατολή μετά την έμμεση άρνηση της ΕΕ να υποδεχτεί την Τουρκία ως πλήρες μέλος, η Τουρκική οικονομία είναι πιο δυνατή από ποτέ. Το πολύ υψηλά καταρτισμένο προσωπικό στα μεσαία στελέχη των εταιριών της και η δίψα για ανάπτυξη και δημιουργία, της εξασφαλίζουν μια δυναμικότητα που θα τη ζήλευε κάθε χώρα.
Είναι αλήθεια ότι η Τουρκική δημοκρατία έχει αρκετό δρόμο να διανύσει μέχρι να προσεγγίσει το πρότυπο της φιλελεύθερης δημοκρατίας της Δύσης. Είναι επίσης αλήθεια ότι το πρόσφατο φλερτ της με το Ιράν μπορεί να φρενάρει, ή και να αντιστρέψει, την Ευρωπαϊκή της προοπτική. Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι η σημερινή της κυβέρνηση κινείται με εντυπωσιακή ταχύτητα και τολμά να συγκρουστεί και με συμφέροντα αλλά και με λογικές του παρελθόντος. Χαρακτηριστικά, σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιεύματα Τουρκικής εφημερίδας, η κυβέρνηση της Τουρκίας ετοιμάζει ριζικές αλλαγές στο μάθημα της ιστορίας ώστε οι μαθητές να μην διδάσκονται μόνο τις Τουρκικές απόψεις, αλλά και τις θέσεις άλλων γειτονικών χωρών. Έτσι σύντομα, αν αληθεύουν τα δημοσιεύματα, οι μαθητές των Τουρκικών σχολείων θα διδάσκονται και τις απόψεις της Ελλάδας για την υφαλοκρηπίδα, το Αιγαίο και το Κυπριακό. Μπορούμε να φανταστούμε αντίστοιχες αλλαγές στα δικά μας σχολεία;
Πίνοντας ένα εξαιρετικό daiquiri φράουλα σε ένα συμπαθητικότατο μπαράκι της γειτονιάς, η δυνατή φωνή μου προκάλεσε το ενδιαφέρον μιας παρέας ντόπιων από το δίπλα τραπέζι. - «Έλληνες;» - «Ναι, επισκέπτες. Είπαμε να συνδυάσουμε δουλειές με λιγάκι τουρισμό.» - «Εσείς δεν είστε τουρίστες εδώ, εδώ είναι το σπίτι σας», μας είπε ο ένας από τους δύο φίλους του διπλανού τραπεζιού. «Να περάσετε όμορφα στην Κωνσταντινούπολη (Konstantinoupole)», συμπλήρωσε ο φίλος του. Συνήθως ενοχλούμαι όταν άγνωστοι θέλουν να μου πιάσουν κουβέντα, και προσπαθώ σχεδόν πάντα να τους αποφύγω επιστρατεύοντας το υπεροπτικό μου βλέμμα και την τακτική της σιωπηρής αγένειας. Στη συγκεκριμένη όμως περίπτωση, αισθάνθηκα μονάχα τη διαχυτικότητα και την αθώα ευγένεια των συνομιλητών μου. Καμία ενόχληση, καμία αντίδραση. Ξεπερνώντας την επίσημη ονομασία της ‘Ιστανμπούλ’, και προφανώς και κάθε ίχνος εθνικιστικού κλισέ, το «have a nice time in Konstantinoupole» δεν είναι μια φράση τυπικής ευγένειας αλλά έκφραση βαθειάς φιλοξενίας.
Στην άλλη μεριά των συνόρων, και με αφορμή την επίσκεψη του Αρμένιου προέδρου, ο κ. Παπούλιας επέλεξε την πολιτική της αγένειας και της πρόκλησης: «Κατακρεουργηθήκαμε από τον ίδιο βάρβαρο», δήλωσε. Τι κρίμα να ακούγονται αυτά τα λόγια από τον πρώτο πολίτη της χώρας μου. Ποιός είναι ο βάρβαρος; Σε ποιόν αναφέρεται ο πρόεδρος της Δημοκρατίας; Στο στρατό μήπως της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, τον Κεμάλ, την σημερινή κυβέρνηση της Τουρκίας, όλους τους Τούρκους πολίτες; Γενικεύοντας αδιάκριτα και άδικα, ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, για να κολακεύσει μάλλον τον Αρμένιο ομόλογό του, κατέφυγε στο χειρότερο είδος ρατσισμού. (Θα απευθυνότανε με την ίδια ευκολία στον πρόεδρο του Ισραήλ αποκαλώντας τους Γερμανούς βαρβάρους;) Ωστόσο, κανείς δημοσιογράφος δεν καταδίκασε τη στάση του και κανένα πολιτικό κόμμα δεν τόλμησε να διαμαρτυρηθεί. Σε μια εποχή που η χώρα μας αναζητά συμμάχους, νέες αγορές και επιχειρηματική σταθερότητα με όλους τους γείτονές της, ο κ. Παπούλιας προτίμησε τη ρητορική της απλούστευσης. Το μόνο βέβαια το οποίο δεν μπορούμε να του καταλογίσουμε είναι έλλειψη συνέπειας.
Κι ενώ η χώρα μας ακόμη παλεύει με τις συνέπειες του σπάταλου παρελθόντος μας, η Τουρκία είναι από τις λίγες χώρες που έχουν καταφέρει να ξεπεράσουν με επιτυχία την οικονομική κρίση. Το ΑΕΠ της οικονομίας της, από το -4.9% του 2009 βρίσκεται σήμερα σε ρυθμούς ανάπτυξης που ξεπερνούν το 10%! Ακολουθώντας τις συμβουλές του ΔΝΤ και με το βλέμμα στραμμένο στη Δύση, αλλά και στην Ανατολή μετά την έμμεση άρνηση της ΕΕ να υποδεχτεί την Τουρκία ως πλήρες μέλος, η Τουρκική οικονομία είναι πιο δυνατή από ποτέ. Το πολύ υψηλά καταρτισμένο προσωπικό στα μεσαία στελέχη των εταιριών της και η δίψα για ανάπτυξη και δημιουργία, της εξασφαλίζουν μια δυναμικότητα που θα τη ζήλευε κάθε χώρα.
Είναι αλήθεια ότι η Τουρκική δημοκρατία έχει αρκετό δρόμο να διανύσει μέχρι να προσεγγίσει το πρότυπο της φιλελεύθερης δημοκρατίας της Δύσης. Είναι επίσης αλήθεια ότι το πρόσφατο φλερτ της με το Ιράν μπορεί να φρενάρει, ή και να αντιστρέψει, την Ευρωπαϊκή της προοπτική. Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι η σημερινή της κυβέρνηση κινείται με εντυπωσιακή ταχύτητα και τολμά να συγκρουστεί και με συμφέροντα αλλά και με λογικές του παρελθόντος. Χαρακτηριστικά, σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιεύματα Τουρκικής εφημερίδας, η κυβέρνηση της Τουρκίας ετοιμάζει ριζικές αλλαγές στο μάθημα της ιστορίας ώστε οι μαθητές να μην διδάσκονται μόνο τις Τουρκικές απόψεις, αλλά και τις θέσεις άλλων γειτονικών χωρών. Έτσι σύντομα, αν αληθεύουν τα δημοσιεύματα, οι μαθητές των Τουρκικών σχολείων θα διδάσκονται και τις απόψεις της Ελλάδας για την υφαλοκρηπίδα, το Αιγαίο και το Κυπριακό. Μπορούμε να φανταστούμε αντίστοιχες αλλαγές στα δικά μας σχολεία;
0 Σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου